κοριός

Κοινή ονομασία ετεροπτέρων εντόμων της τάξης των ημιπτέρων. Πρόκειται για αιμοφάγα παράσιτα των θηλαστικών –συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου– και ορισμένων πτηνών. Το σώμα τους είναι μικρό και πεπλατυσμένο, ενώ απουσιάζουν τα μάτια και πολλές φορές και τα πτερύγια. Οι μεταμορφώσεις τους είναι επίσης περιορισμένες. Ο κοινός κ. των κρεβατιών (Cimex lectularius) τρέφεται κατά προτίμηση με ανθρώπινο αίμα, αν και μολύνει και οικιακά ζώα. Δεν έχει μάτια και φτερά και είναι εφοδιασμένος με πολύ μικρά έλυτρα· το σώμα του –καστανοκόκκινου χρώματος– φθάνει σε μήκος τα 8 χιλιοστά και αναδίδει μια δυσάρεστη μυρωδιά. Την ημέρα ο κ. παραμένει κρυμμένος στα μικρά κενά των επίπλων ή των πατωμάτων. Η στοματική του συσκευή αποτελείται από ένα αιχμηρό ρόστρο με τέσσερα στιλέτα, τα οποία βυθίζονται βαθιά στο δέρμα του θύματος, όταν το έντομο θέλει να τραφεί με το αίμα του. Το τσίμπημα του κ. δεν είναι οδυνηρό, γιατί το σάλιο, καθώς εισέρχεται στο δέρμα, παρεμποδίζει την πήξη του αίματος και ναρκώνει μια μικρή υποδόρια περιοχή γύρω από το τραύμα. Μερικές φορές, μέσω του σάλιου του, το έντομο μπορεί να μεταδώσει μολυσματικές ασθένειες, όπως ο άνθρακας, η πανώλη και ο τύφος. Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι κ. μόνο συμπτωματικά είναι φορείς παθογόνων μικροοργανισμών ή ιών, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με τον ανωφελή στην περίπτωση της ελονοσίας. Ένα είδος κ., ο Cimex hemipterus (παλαιότερα γνωστό ως Cimex rotundatus), κοινό στις τροπικές περιοχές της Ασίας και της Αφρικής, μπορεί να μεταδώσει ένα μαστιγοφόρο πρωτόζωο, τη Leishmania, η οποία προκαλεί στον άνθρωπο την τροπική σπληνομεγαλία. Επίσης, διάφορα μέλη του γένους Panstrongylus –με κυριότερο το είδος Panstrongylus megistus– καθώς και των συγγενών γενών Rhodnius και Triatoma, εξυπηρετούν ως φορείς για τη μετάδοση της ασθένειας Chagas ή τρυπανοσωμίαση, που οφείλεται στο παράσιτο Trypanosoma cruzi. Η ονομασία κ. των δασών ή των κήπων αναφέρεται γενικά σε όλα τα πτερωτά ετερόπτερα, που ανήκουν σε διάφορες οικογένειες και τρέφονται με τη λύμφη (χυμούς) των φυτών. Ορισμένα είδη ζουν επάνω σε καρπούς, στους οποίους προσδίδουν δυσάρεστη οσμή. Πολύ διαδεδομένα είναι μερικά ημίπτερα της μεγάλης οικογένειας των πεντατομιδών που ζουν στην Ευρώπη και Ασία, όπως ο Palomena prasina, που ρουφά τα νεαρά καρύδια και τα μούρα, ο Nezara viridula, που τρέφεται από τη λύμφη των σταυρανθών, των δημητριακών, του καπνού κ.ά., και ο Piezodorus lituratus, που προσβάλλει κυρίως τα όσπρια. Χαρακτηριστικό είδος της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής είναι το είδος Μurgantia histronica της οικογένειας των πεντατομιδών, που συχνάζει στα λάχανα, στα γογγύλια και στα ραπανάκια. Το είδος Piezodorus lituratus. Κοριοί ονομάζονται γενικά μερικά ημιπτεροειδή έντομα που ζουν στα φυτά· το είδος Palomena prasina. Ο κοινός κοριός των κρεβατιών (Cimex lectularius).

* * *

και κορέος, ο (Μ κοριός και κουρεός και κορεός) νυκτόβιο και ενοχλητικό έντομο με πεπλατυσμένο σώμα, το οποίο αναδίδει δυσάρεστη οσμή και ανήκει στην τάξη ημίπτερα

νεοελλ.

1. μικροσυσκευή που χρησιμοποιείται για τηλεφωνικές υποκλοπές

2. φρ. «θα πιάσουμε κοριούς»

(ως έκφραση δυσφορίας) είμαστε ανυπόφορα στριμωγμένοι.

[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. κοριός < κορεός (με συνίζηση) < αρχ. κόρις + κατάλ. -εός (πρβλ. αδελφ-εός, εριν-εός). Ο τ. κορέος επίσης < κορεός με αναβιβασμό τού τόνου].